Wartości w wychowaniu

Wartości w wychowaniu

Każdy z nas może posiadać inny system wartości, jednak wszyscy musieliśmy być najpierw z tymi wartościami zaznajomieni w procesie wychowania. Czy jednak wszyscy potrafimy konkretnie wymienić, jakie wartości są ważne i czy one tak właściwie są? Oczywiście, każdy na to pytanie musi odpowiedzieć indywidualnie, w zgodzie z samym sobą, jednak ułatwić to może definicja, często przekazywana studentom pedagogiki, według której wartości są ujmowane jako wszystko to, co jest cenne, godne pożądania i wyboru, ważne i doniosłe. Według H. Muszyńskiego („Zarys teorii wychowania”) wartości to „treść pojęć ogólnych albo abstrakcyjnych, wobec których osoby zajmują określone stanowisko. Dlatego też wyznaczają one kierunek działaniu człowieka”. Czy zatem wartości w wychowaniu są ważne? Oczywiście!

Wychowanie jest procesem odbywającym się na wszystkich płaszczyznach życia – dotyczy zarówno naszej psychiki, emocji, rozwoju umysłowego jak i rozwoju poznawczego, uczenia się czy też kwestii społecznych. Wychowanie wpływa zatem na jednostkę całościowo – nie można mówić o wychowaniu jedynie w sferze emocjonalnej, pomijając sferę społeczną itp. W każdej z tych sfer wyróżnia się pewne wartości, do których dąży się właśnie poprzez wychowanie, a raczej poprzez dążenie do osiągnięcia jego celów. Z kolei sposoby osiągania tych celów, czyli strategie wychowania wpływają na to, jak jednostka oddziałuje, bądź będzie oddziaływać na otaczający świat i siebie samą. Jedna z definicji strategii wychowania ukazuje nam, że wartości są z nimi ściśle związane. Mówi ona, że strategia to: „dobór i wprowadzenie do procesu wychowania odpowiednich wartości zawartych w treściach nauczania, w stawianych do realizacji celach i ideałach oraz uwidaczniających się w postawach wychowawców”.

Widzimy zatem, że wartości są nieodzownym elementem samego wychowania, jak i strategii jakie są w tym procesie stosowane – wychowanie nie jest możliwe bez wartości. Są nam potrzebne, aby zrozumieć siebie, innych i żyć w zgodzie z ogólnie przyjętymi normami. Wartości w wychowaniu towarzyszą nam od początku życia i pozostają z nami do śmierci – najpierw sami zostajemy z nimi zapoznawani i w późniejszym czasie przyjmujemy je jako własne i w zgodzie z nimi żyjemy, by w ostateczności świadomie przekazywać je kolejnym pokoleniom. I to właśnie ta świadomość jest kluczowym czynnikiem wpływającym na powodzenie całego procesu – nie wystarczy bowiem jedynie teoretyczne zapoznanie człowieka z wartościami, ale trzeba respektować je w codziennym życiu i poprzez te wartości wyrażać siebie.

Dodaj komentarz